Het moge duidelijk zijn; bij de Fotoschool leren we je af om in de automatische stand te fotograferen. Dan blijft er nog genoeg over om uit te kiezen;
- de A-stand oftewel de diafragma voorkeuze (Canon; Av)
- de S-stand, dat is de sluitertijd voorkeuze stand (Canon Tv)
- de M-stand. Dit betekent dat je zélf de sluitertijd en diafragma kiest. Alles handmatig dus
- de P-stand. Een semi-automatische stand.
Diafragma
Leerlingen en cursisten weten dat we het vanuit de Fotoschool stimuleren om te werken vanuit de diafragma-stand (A of Av). We vinden namelijk dat het diafragma een beeldbepaler is. Het werken met scherptediepte is van grote invloed op het uiteindelijke plaatje; welk deel is scherp en welk gedeelte wil ik in de onscherpte laten “weglopen”. Of, wil ik alles scherp? Dan kies je voor je diafragma.
Door een diafragma te kiezen, laat je de camera het werk doen ten aanzien van de sluitertijd. Die verzint hij. Hoef je niets voor te doen. Meestal levert dat goed belichte foto’s op.
Sluitertijd
Sluitertijd is meestal geen beeldbepaler. Een portret op 1/100 sec is hetzelfde als een portret op 1/500 seconde. Er zijn situaties waarbij de sluitertijd wél bepalend is; lichtsporen van auto’s in de avond, een waterval of sluis. Een langzame sluitertijd zorgt dan voor een mooi bewogen beeld.
Als jij een sluitertijd kiest, zal je camera een diafragma kiezen. Hoef je niets voor te doen. Je hebt geen invloed op de scherptediepte. Wel jammer.
Handmatig
De M-stand is de moeilijkste stand; je moet zelf je diafragma en je sluitertijd instellen. Dat veronderstelt dat je in staat moet zijn al een eind in de goede richting te komen als je een scene ziet. Welk diafragma? Welke sluitertijd? Bijna niet te doen. Maar als je de tijd hebt; je camera meet stiekem mee (er staat een balkje onderin je zoeker die op 0 moet staan) en zodoende kan je, via een enorme omweg, toch de juiste belichting maken.
Semi-automatisch
De P-stand is een verkapte automatische stand. Zowel diafragma als sluitertijd worden door je camera bepaald waarbij de camera in eerste instantie ervoor zorgt dat je voldoende sluitertijd hebt.
Maar waarom moeilijk doen? De diafragma-stand heeft eigenlijk alles; scherptediepte-opties, de sluitertijd bedien je door te varieren met het diafragma en je snelheid van handelen is optimaal. Over-en onderbelichten doe je met de plus-en-min knop en je resultaat is voorspelbaar. Dat je camera met je meedoet is geen schande.
Heilige graal
Het werken in de M-stand wordt vaak als een soort van Heilige Graal beschouwd, het hoogst haalbare. Onzin. Het is een lang achterhaalde techniek die misschien nog bij enkel landschapsfotografen in gebruik is. Als je snel wilt werken, en dat wil je echt als fotograaf (het momént is vaak bepalend), werk dan in de Av-stand.
Wil je precies weten hoe dat moet? Tijdens een van onze cursussen leggen we het je graag uit!
Op deze foto zie je een mooi voorbeeld van een scene waarbij het werken in de A (Av)-stand voordelen biedt. De scherptediepte is leidend in deze foto (zoals vaak) en het moment is er geen waarbij je lang de tijd hebt om eens rustig te gaan kijken naar je belichting. Er moet snel worden gehandeld; je ziet het, kiest een diafragma, scherpstellen, compositie maken en schieten. Dit is een kwestie van 2 seconden. Je ISO had je al lang ingesteld op de lichtsituatie binnen. (en door het tegenlicht weet je dat je minstens een stop moet overbelichten)
Sander Ruijg